پران های قالب تزریق
مکانیزم پران در قالب های تزریق پلاستیک
پس از اینکه عمل تزریق انجام شد و قطعه سرد شد ، باید قطعه از داخل قالب بیرون آورده شود که این عمل را پران کردن می گویند . منظور از سرد شدن قطعه این نیست که دمای قطعه به دمای محیط برسد و یا اینکه دست انسان را نسوزاند بلکه منظور از سرد شدن قطعه این است که قطعه به قدری سرد شود که مذاب جامد شود و به عبارت دیگر قطعه سفت شود تا پس از بیرون آمدن تغییر شکل ندهد . بیرون اندازی قطعات ، نیاز به ابزار و تجهیزات مناسبی دارد .
وقتی قطعه در داخل محفظه قالب سرد می شود ، انقباض کرده و کوچک می شود .
وقتی که قطعه کوچک شد از دیواره قالب جدا خواهد شد ، قطعه در اثر انقباض ، تمایل دارد که از بخش های مادگی محفظه قالب جدا شود .
حالا قطعه ای را در نظر بگیرید که یک فرو رفتگی داشته باشد . در این حالت قطعه در اثر سرد شدن انقباض می کند و از دیواره محفظه جدا می شود و محکم به سنبه می چسبد زیرا قطعه در اثر انقباض کردن تمایل دارد که کوچکتر شود و بنابراین محکم به سنبه می چسبد. بنابراین همیشه ، قطعه تزریقی تمایل دارد که از محفظه جدا شده و به سنبه بچسبد . به همین علت اگر قالب باز شود ، قطعه بر روی سنبه خواهد ماند .
با توجه به آنچه گفته شد تجهیزات پران و بیرون اندازی ، بایستی در نیمه ای از قالب قرار داده شود که قطعه بر روی برجستگی ها ( یا همان سنبه ) گیر می کند . وقتی اپراتور تزریق روربروی ماشین تزریق می ایستد ، در سمت راست ، قیف مواد و سیلندر و نازل تزریق قرار دارد که نیمه پران گفته می شود . ماشین های تزریق طبق همین استاندارد ساخته می شوند و بنابراین قالب تزریق پلاستیک را باید مطابق با همین استاندارد و به گونه ای ساخت که سنبه ها و برجستگی های قالب در سمت چپ قرار بگیرند . بنابراین قالب تزریق پلاستیک باید به گونه ای باشد که وقتی روی ماشین تزریق بسته می شود ، برجستگی ها و سنبه ها در سمت چپ و مادگی و حفره ها در سمت راست قرار بگیرند ، بنابراین مطابق با ماشین تزریق ، قالب هم از دو نیمه تشکیل شده است . نیمه تزریق قالب و نمیه پران قالب .
گاهی هم ممکن است قطعه به گونه ای باشد که حفره قالب در سمت پران و سمت تزریق قالب یکسان باشند . در این حالت ، پیش بینی اینکه قطعه در کدام طرف قالب باقی خواهد ماند ، دشوار است . در چنین مواردی بایستی با روش های دیگری از گیر کردن قطعه در سمت پران مطمئن شد زیرا اگر قطعه در سمت تزریق گیر کند ، هر آنچه در سمت پران قالب تدارک دیده شده ، بدون استفاده باقی خواهد ماند . در این وضعیت اگر ماشین تزریق در حالت اتوماتیک راه اندازی شده باشد در سیکل تزریق بعدی و به هنگام بسته شدن با قطعه برخورد کرده و ممکن است به قالب صدمه بزند .
با توجه به آنچه گفته شد ، معلوم می شود که قالب باید به گونه ای طراحی و ساخته شود که قطعه در نیمه پران گیر کند و تمهیدات لازم برای بیرون اندازی نیز در سمت پران قالب ، تدارک دیده شود .
پران ها باتوجه به شکل تزریقی قطعه انواع مختلفی دارند :
پران گرد
پران گرد دو پله
پران با سطح مقطع D
بوش پران
پران تیغه ای
پران سوپاپی
پران لقمه ای